Çocukları bulaşabilecek salgın hastalıklardan koruyabilmek, büyüme ve gelişme evresini olabildiğince hızlandırmak veya okul hayatında başarısını arttırmak için vitamin takviyesi alınmalı mı? Ya da iyot, demir ve b12 vitaminin eksik alınması okul hayatındaki başarısını olumsuz etkilediğini göz önünde bulundurduğumuzda, vitamin ve minerallerin ihtiyacının karşılanması için doğal besinlerden mi yararlanmalı? Meltem Hastanesi Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Hilda Keykubad, doktorun kontrolü dışında kullanılan vitaminlerin, çocuklarda çeşitli sağlık problemlerine neden olabileceğini söyledi ve çocuklarda düzenli beslenme alışkanlığı kazandırmaları konusunda ailelere çeşitli öneriler sundu.
Sağlıklı Beslenildiğinde Vitamin Takviyesine Gerek Yok
Çocuklara olması gerektiğinden daha faza verilmiş olan vitamin takviyeleri ciddi sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Bu durumu göz önünde bulundurursak, çocukların genel vücut sağlıklarını korumak için karşılanması gereken vitamin ve minerallerin doğal gıdalardan karşılanması gerekmektedir. Çocuklar için farklı besinlerden olması gerektiği kadar oluşan beslenme programları, okul hayatındaki başarısını ve gelişim evresini olumlu yönde etkilemektedir. Vitamin desteği gerekli ise, uzman bir doktora başvurularak sağlanmalıdır.
Çocukların Gelişim Süresince Kalsiyum Çok Önemlidir
Gelişim çağında olan çocukların bu süreci sağlıklı bir şekilde geçirmeleri için kalsiyum oldukça önemlidir. Çocuk, büyüme ve gelişmesini tamamlamak için günde 800mg kalsiyum almalıdır. Bu ihtiyacı karşılamanın en kolay yolu bol bol süt ve süt ürünlerini tüketmektir.
Aşırı Yorgunluğa Karşı Sodyum ve Potasyum
Sodyum ve potasyum mineralleri vücutta kendiliğinden oluşmayan mineraller olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu minerallerin yeterli miktarda alınması çocuğun genel vücut sağlığını koruması açısından çok önemlidir. Çocuklarda günlük aktiviteler sonucunda oluşan, aşırı terleme problemi sonucunda bu mineraller vücuttan atılmaktadır. Sodyum ve potasyum eksikliğinde, halsizlik, dolaşım bozuklukları, yorgunluk hissi gibi problemler ortaya çıkmaktadır. Çocuklar terlediğinde bol miktarda su, yemek olarak ise bezelye, mercimek, fasulye, ceviz, fındık, badem ve yer fıstığı gibi sodyum bakımından zengin olan yiyecekleri tüketmeleri ebeveynler tarafından sağlanmalıdır. Potasyum eksikliğinde yorgunluğun yanı sıra, gece krampları ve kas ağrıları da görülmektedir. Potasyum bakımından zengin olan besinleri patates, yeşil mercimek, kuru hurma, mantar, ıspanak, avokado, kayısı, ceviz, enginar, patates ve muz olarak sıralayabiliriz.
Demir İyot ve Çinko Eksikliği Tedavisi
Demir, iyot ve çinko çocuklarda eksikliğine en çok rastladığımız mineraller olarak karşımıza çıkmaktadır. İyot eksikliği sonucunda çocukluk çağında beyin hasarlarına yol açabilmektedir. Dünya geneline baktığımızda, %3 gibi bir kısım bu sebeple risk altında olmaktadır aynı zamanda iyot eksikliği zeka gerilemesine yol açtığı için çocukların okul hayatının başarısız geçmesine sebep olmaktadır. Okul hayatında çocukların başarısını olumsuz etkileyen bir başka neden de demir eksikliği olduğu bilinmektedir. Demir eksikliği sonucunda oluşan anemi, kısa süre içerisinde tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Demir eksikliği için tedavi alan çocuklarda gerekmediği halde çinko kullanımı, demir emilimini azalttığı için tedavi sürecini geciktirmektedir. Bu nedenle tedavi için uzman bir doktora başvurulması gerekmektedir. Doktorun belirlediği süre içerisinde tedavi devam etmelidir.
B12 Eksikliği Sonucunda Okulda Başarısızlık
B12 vitamini ağırlıklı olarak kırmızı et, balık, tavuk ve süt ürünlerinde bol miktarda bulunmaktadır. B12 eksikliğinin sonucu olarak çocuklarda gelişim eksikliği, davranış bozuklukları ve okul hayatında başarısızlık gibi durumlar karşımıza çıkmaktadır. B1 ve B12 vitaminleri aynı zamanda yorgunluk giderici ve ağrı kesici özelliği bulundurmaktadır. B vitaminlerinin suda eriyen çeşitlerinde, vücut için toksik etkiyi sağlayacak özellik bulunmamaktadır.
C ve D Vitamini Fazlalığının Zararları
C vitamini soğuk algınlığı, grip ve nezle gibi bulaşıcı hastalıklardan koruduğu, E vitamini ve selenyumun çeşitli kanser türlerini önlediği tespit edilmiştir. Olması gerektiğinden çok daha fazla C ve E vitamini alındığı takdirde vücutta kanserojen madde üretimi fazla olacağı bilinmektedir. D vitamini yeterli miktarda alınmadığında, çocuklarda kemik gelişimi tamamlanamayıp, raşitizm gibi hastalıklar ortaya çıkmaktadır. D vitamini fazla alındığında ise vücutta böbrek taşı oluşumuna, kalsiyum yükselmesine ve kafa içi basıncın fazla olması gibi çeşitli sorunlara yol açmaktadır. A vitamini yeterli miktarda alındığında göz ve beyin gelişimini, olumlu yönde etkilerken fazla alındığında kafa içi artış sendromu artışına neden olmaktadır. Balık ve balık yağında bol miktarda bulunmakta olan omega-3 ise aşırı tüketildiği takdirde kemik gelişimini olumsuz yönde etkileyerek düşünülenin aksine boy uzamasını engelleyip boy kısalığına yol açmaktadır.
C,D,E Vitaminleri Okulda Başarıyı Sağlar
Okulların açıldığı bu dönemde, havanın ani değişimi sebebiyle çocuklar sık sık hastalanmaktadır. Hastalıkları önlemek ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için çocuklarınızı C,D ve E vitaminleri bakımından zengin olan besinlerle beslenmesini sağlamanız doğru olacaktır. Bağışıklık sistemini güçlendiren besinleri yeşilbiber, lahana, brokoli, kereviz, turp, pazı, ıspanak olarak sıralayabiliriz. Bağışıklık sistemini güçlendirmek için bu besinlerin mutlaka tüketilmesi gerekmektedir. Omega-2 yağları ile birlikte balık ve ceviz tüketimi bağışlığı desteklemektedir. Her gün ceviz ve haftada mutlaka bir kez balık tüketilmesi uzmanlar tarafından önerilmektedir. Meyveler C vitamini ile ön plana çıkmaktadır. Özellikle turunçgiller mandalina, limon, kivi gibi besinlerin bolca tüketilmesinde yarar vardır. Her gün en az bir 1 adet kivi, 1portakal, 2 mandalina çocukların günlük C vitamini ihtiyacını karşılamaktadır. Mevsim meyvelerinin taze sıkılmış suları vitamin ihtiyacını karşılasa bile gerekli minerallerin doğrudan alınması için meyvelerin bir bütün olarak tüketilmesi önerilmektedir.
Okul Beslenme Çantasında Neler Olmalıdır
• Ev yapımı hamur işi, taze sıkılmış mevsim meyvelerinin suyu
• Simit, ayran, 2 çeşit meyve
• Evde yapılmış kek, meyveli süt
• Peynirli sandviç, meyve suyu
• Ekmek arası köfte veya tavuk(yağsız tavada)
