Emzirmek, bebeğinizin bağışıklık sistemini oldukça güçlendirmektedir. Anne ile bebek arasında çok özel bir bağ oluşmasını sağlar. Bebeğin düzgün bir şekilde gelişip, büyümesine yardımcı olur. Anne sütünün faydaları ömür boyunca bebeğin üzerinde etkisini göstermektedir. Sadece bebeğe faydası var diye düşünmeyin, emziren anneler doğum sonrası kendilerini güçlü ve psikolojik açıdan iyi hissediyor. Anne ve bebeğin sağlığı açısından, doğru emzirilmesi çok önemlidir. Özel Meltem Hastanesi Uzm. Dr. Hilda Keykubad (Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı) Dünya emzirme haftası için, bilgilerini bizimle paylaştı.
Doğum sonrası 1 saat içinde bebek emzirilmeli
Başarılı bir doğum sonrası anne ve bebek için her şey yolundaysa, yeni doğan bebeğin ilk yarım saat, en kötü ihtimalle bir saat içerisinde emzirilmesi bebek ve anne açısından çok önemlidir. İlk saatler, halkımız arasında ‘’ ilk ağız ‘’ olarak adlandırılır. Tıp dilinde kolostrum sütünün alınması durumundan oldukça önem taşımaktadır. Bu özel süt bebeğin bağışıklık sisteminin güçlü olmasını sağlar. Aynı zamanda prebiyotik ve probiyotik açılardan bağırsaklarda daha çok iyi bakterilerin oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Böylece bebekleri alerji, astım, alerjik bronşit gibi çoğu hastalıktan korunması sağlanmış olacaktır.
Bebek öğünlerde farklı memelerden emzirilmemeli
Bebeğin doğru bir şekilde besinini alabilmesi için, her beslenmede mutlaka annenin tek bir memesindeki sütü almalıdır. Bütün besini tek bir memeden aldığında, emzirmenin sonlarında gelen yağ ve kalori bakımından zengin olan sütü tamamen almış olacaktır. Bu sebeple bebeğin doğru beslenmesi için, her öğünde tek bir memeden emzirilmelidir. Eğer bir öğünde farklı memelerden emzirilirse, bebek sadece ön sütü almış olacaktır. Kalori ve zengin yağlı sütü alamayacağı için gelişmesi düzgün tamamlanmayabilir.
En sağlıklı emzirme yöntemleri
1. Öncelikle anne sağlıklı ve rahat bir pozisyonda oturmalı, konfor açısından sırt ve bel kısmına rahat bir yastıkla desteklenmesi önemlidir.
2. Emzirme sırasında, anne bebeğini mümkün olduğunca kendine yakın bir pozisyonda tutmalıdır. Bebeği kolunun iç kısmına, baş dirsek boşluğuna gelecek pozisyonda yerleştirmesi gerekmektedir.
3. Bebeğin vücudu tam anlamıyla annesine dönük, anne ile bebek karın karına pozisyonda olmalıdır. Bebeğin emzirme süresince başının ve vücudunun aynı hizada olması önemlidir.
4. Bebek emzirilirken yanlış pozisyonda tutulmuşsa yani emerken vücudu dışa dönük tutuluyorsa, yamuk emmek zorunda kalacağı için boynu ağaracak ve emzirmeyi bırakacaktır.
5. Bebeğin emzirme süresince dudakları dışarıya dönük olması gerekmektedir. Bebek memenin koyu renkli kısmının mümkünse hepsini ağzına almalıdır. Emzirme boyunca yanaklarındaki bombelik korunmalı ve bebeğin çenesi tamamen memeye değecek pozisyonda olmalıdır.
6. Emerken yutkunmanın haricinde herhangi bir ses çıkıyorsa, yanakları çukur olmuşsa ve bebeğin çenesi memeye tam olarak değmiyorsa, yanlış emiyor demektir. Anne memesinde çatlaklar oluşuyorsa, bebeğin sadece meme ucunun emdiğinin bir göstergesidir. Bunun sonucu olarak bebek sütü boşaltamaz ve anne içinde acılı bir emzirme dönemine neden olacaktır.
7. Anne emzirmeye başlamadan önce, memesinde herhangi bir dolgunluk veya sertlik olup olmadığını mutlaka kontrol etmelidir. Eğer sert bölgeler varsa, bu bölgeye sıcak su uygulayarak bu sorunu çözebilir.
8. Sıcak su uygulamasından sonra bebek gönül rahatlığıyla emzirilir, emzirme işlemi bittikten sonra ise soğuğa yakın bir uygulama yapılarak ödemin alınmasına yardımcı olunur.
9. Annenin göğsü boşaltması gereken durumlarda, öncelikle eller iyice yıkanır ve temizliğinden emin olunduktan sonra göğüs içeriye doğru bastırılması gerekir. Bir başka yöntem olarak dört parmağını alttan, başparmağını üstten olacak şekilde C pozisyonu yaparak arkaya bastırıp bırakır. Bu işlemleri yaparken arada sıvazlaması gerekmektedir.
10. Bebek memeyi emerken veya anne memeyi sağarken ara ara yuvarlak hareketlerle masaj yapılması gerekmektedir. Bu şekilde sütün akışı kolaylaşacaktır. Göğüste tıkanıklıklar varsa da bu yöntem ile açılacaktır.
Emzirme sırasında mastit tehlikesi
Annenin bebeğini yanlış yöntemlerle emzirmesi sadece bebek için değil, anneler içinde çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Mastit, annelerin en çok başına gelen sorunlardan bir tanesidir. Mastit probleminin ilerlemesinin sonucunda, annenin göğsünde ağrılı bölgeler oluşmakta ve ateşi yükselmektedir. Bu gibi durumlarda doktorun bilgisi dahilinde anne ağrı kesici kullanabilir. Ayrıca mastitli memelerin en kısa sürede boşaltılması çok önemlidir. Mastit problemi, doğru bir tedavi yöntemi uygulandıktan sonra kısa bir sürede atlatılır ve anne bebeğini sorunsuz bir şekilde emzirme serüvenine geri döner.
Bebeklerde gaz sancısı
Annenin, bebeğinin vücut dilini çözmesi çok önemlidir. Bebeklerde ayaklarını karın hizasına doğru çekip pedal çevirir gibi hareketler yapıyorsa, yüzünde kızarma, bağırma ve ağlama durumları gaz sorununun başlıca belirtileridir. Bu dönemde bebeği sessiz ortama almak, alçak ve rahatlatıcı bir ses tonuyla konuşmak, ışıkları kısmak, bebeğin karnına ve ayaklarına yumuşak dokunuşlarla masaj yapmak, alışkın olduğu ve sevdiği bir müziği kısık sesle dinletmek çok faydalı olacaktır.
Emzirme sonrasında nelere dikkat edilmeli Bebeğin doğru beslenmesi kadar emzirme sonrası da çok önemlidir. Emzirme sonrasında dikkat edilmesi gerektiğini şu şekilde sıralayabiliriz;
• Bebeğin karnının doyduğundan emin olduktan sonra anne bebeğini göğsüne doğru yatırıp, sırtını sıvazlayarak ara sıra pat patlayarak gazını çıkartmalıdır. Bu işlemin aynısını dize yatırarak da uygulayabilir.
• Bebek yatağa hafif yan dönecek şekilde yatırılıp, sırtı yastık veya battaniye ile mutlaka desteklenmelidir. Bebeklerin ilk aylarda reflülerinin fazla olduğu ve gaz çıkarırken kusmamaları için bu şekilde yatırılmaları gerekmektedir. Eğer kusma ihtiyacı duyarlarsa rahatça kusabilmeleri için hafif yan yatırmaları gerekmektedir.
• Beşiğinin pozisyonu ayarlanırken baş kısmının hafif yukarıda olması, bebeğin midesinin rahatlaması açısından önemlidir. Yatağının altına herhangi bir şey koyarak ortalama 10-15 derece yükseltildiğinde bebek için ideal bir açı oluşacaktır.