Enerji :
Gebelikte anne karnında ki (fetusun) büyüme ve gelişmesi ,annenin günlük aldığı besinlerin plasenta aracılığıyla fetusa taşınmasıyla olanaklıdır. Fetus her koşulda enerji ve besin öğeleri gereksinmelerini annenin depolarından karşılamaktadır. Özellikle 20. haftasından geçerli olmak üzere gereksinmeler artar. Bu artan gereksinmeleri karşılamak için gebe kadınlara günde 300 kkal ek olarak verilmesi gereği çalışmalarla gösterilmiştir.

Kadının çalışma yaşamına atılması , egitimin uzaması , ilk gebeliğini geç yaşayan kadınların sayısında da artışa neden olmaktadır. Bu yaş grubundaki kadınların da kişisel ayrıcalıkları değerlendirilip beslenme durumları saptanmalıdır.


Protein :
Yeterli ve dengeli beslenme ile günlük protein gereksinmesi karşılanabilir. Proteinler vücudun yapı taşlarıdır ve fetusun büyüme ve gelişmesi için gereklidir. Fazla protein tüketimi bir takım problemler ortaya çıkartabilir. Önemli olan tüketilen proteinin yararlılığının yüksek olmasıdır.


Yağlar ve Çoklu doymamış yağ asitleri :
Gebelik döneminde fazla yağlı besin tüketimi fazla kilo alımını ortaya çıkararacağından dikkat edilmesi gerekir. Tüketilen yağın kalitesi oldukça önemlidir. Beynin katı kısmının %50 ? 60 ı lipidlerden oluşmaktadır.

Diyetle alınan çoklu doymamış yağ asitleri (PUFA) miktarı ve dağılımı elzem besin öğeleri açısından önemlidir. Fetal büyümeye ve gelişmeye etkileri , anne diyetindeki yağ asitleri dağılımı , yağ deposu anne sütündeki etkinliği belirtmektedir.


Kalsiyum :

Gebelik döneminde kalsiyum gereksinmesi artar. Annede kemik yoğunluğunda azalmayı engellemek için kalsiyum kaynaklarından etkin olarak yararlanmak gerekir.

Bebek anne karnında iken anneden bebeğe yeterli miktarda kalsıyum ve fosfor geçişi ile olmaktadır Kalsiyum birikiminin %70 i gebeliğin son 3 ayında gerçekleşir.

Süt- yoğurt gibi kalsiyum kaynaklarını düzenli tüketmek gerekir. Eğer tüketimde zorluk yaşanıyor ise çorba tatlı vb ürünlerde tüketilmelidir.


Demir :
Demir minerali , et ve türevleri sakatat , yumurta,koyu yeşil yapraklı sebzeler , kurubaklagiller ve kuru üzüm , incir kaynaklarda bulunur.

Bitkisel besinlerle ve tek yönlü beslenen kadınlara demir eksikliği anemisi sık görülmektedir ve bu annelerden doğan bebeklerin daha az demir depolarına sahip oldukları , düşük doğum ağırlıkları ve prematüre oldukları yapılan çalışmalarla ortaya çıkmıştır.

Bugün demirden zengin bir beslenme planı anne adaylarına önerilirken anemik (kansız) olanlar , adolesan ve sık doğum yapan anneler olmak üzere bütün gebelerde demir eklenmesi tavsiye edilir.

Çinko :

Et , deniz ürünleri , süt ve türevleri yumurta ve yağlı tohumları çinko açısından önemli kaynaklardır. Büyüme ve gelişme , protein yapısındaki enzimlerin işlevleri , üreme için gerekli bir eser elementtir.

Günlük diyete eklenen Fe ile birlikte çinko alımını da arttırmak gerekmektedir. Gebelikte 20 mg çinko verilmesi uygundur (Yeterli ve dengeli beslenme de yetersizlik ortaya çıkmaz)


İyot:
Gebelikte iyot gereksinmesi karşılanamadığı zaman mental gerilik ve doğumsal anomaliler ortaya çıkmaktadır. İyot insan vücudunda çok az miktarlarda bulunan eser elementtir.

Deniz ürünleri iyotun en önemli kaynaklarındandır. Hamilelik süresince deniz ürünlerini mutlaka düzenli olarak tüketmek gerekir (haftada en az 1 kere balık )

Yemeklerde kullanılan tuzlar mutlak iyot ile desteklenmiş olmalıdır.


VİTAMİNLER

Folik asit :

Folik asit eksikliğinde düşük doğum ağırlıklı bebekler ,nöral tüp defektleri ve annede mege loblastik anemi oluşur. Karaciğer , koyu yeşil yapraklı sebzeler ,karnabahar,et , yumurta , süt ve türevleri ile tahıllar folik asit açısından olduça önemli kaynaklardır.

Bugün doktor kontrolünde olan gebelere mutlak suretle folik asit preparatları kullanılmaktadır.

Günlük besinlerle 400 mg/ gün folik asit tüketimi önerilmektedir.

A Vitamini :

Avitamini yağda eriyen bir vitamindir ve plesentadan geçerek fetusta toplanmaktadır. Bitkisel ve hayvansal kaynaklı olarak 2 grupta toplanır. Karaciğer , balık ,süt , yumurta sarısı , ıspanak, havuç, domates ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.

Normal gereksinmeye ek olarak gebe kadına 800-1000 IU A Vitamini verilmesi uygun görülmektedir.

D vitamini :

Gebelikte ve emziklilikte D vitamini gereksinmesi artmaktadır. Annenin beslenme şekli yanında güneş ışınlarından yararlanması Dvitamini alımı için önem taşımaktadır.

D vitamini kemiklerin gelişimi ve kalsiyum minerali için önemlidir.

Gebe kadınların günde 400 IU kadar D vitamini alması önerilmektedir

C vitamini (askobik asit) :

Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi , bağ dokusu ve özellikle hem olmayan demirin barsaktan emilimini arttırır , antioksidan özelliği nedeniyle hücre zarlarını oksidasyona karşı korur.

Gebelik için çok önemli olan bir başka özelliği de vücudu enfeksiyon ve toksinlere karşı korumasıdır.

Kuşburnu , yeşil ve kırmızı biber, turunçgiller , domates ve patateste bulunan suda eriyen bir vitamindir.

Eğer gebelikte yetersiz beslenme olursa neler ortaya çıkar ?

   -Artan enerji ve protein gereksinmesinin karşılanmaması annede ağırlık azalmasına neden olabilir.
   -Yetersiz protein alımına bağlı ödem oluşabilir.
   -Artan gereksinmeler karşılanmadığı zaman anemi,diş çürüklüğü ,osteomalasi gibi hastalıklar ortaya çıkabilir.
   -Yetersiz ve dengesiz beslenen gebelerde toksemi görülme riski daha fazladır.

Gebe kadınlar için günlük alınması gereken besin öğeleri miktarları nelerdir?

Enerji ve besin öğeleri gebe olmayan kadınlar gebe kadınlar

Enerji(kkal/gün) . . 2200 . . 2500
Protein( g/gün) . . 45-50 . . 60-70
Kalsıyum(mg/gün) . . 800 . . 1200
Fosfor (mg/gün) . . 800 . . 1200
Demir(mg/gün) . . 15 . . 30
Magnezyum(mg/gün) . . 280 . . 320
İyot (pig/gün) . . 150 . . 175
Çinko(mg/gün) . . 12 . . 15
Selenyum(pig/gün) . . 55 . . 65
Avitamini(mgRE/gün) . . 800 . . 800
D vitamini(pig/gün) . . 10 . . 10
Evitamini (pig/TE/gün) . . 8 . . 10
K vitamini(pig/gün) . . 55 . . 55
C vitamini (mg/gün) . . 60 . . 70
Tiamin(mg/gün) . . 1.1 . . 1.5
Riboflavin(mg/gün) . . 1,3 . . 1,6
Niasin (mgNE/gün) . . 15 . . 17
Folat(pig/gün) . . 180 . . 400
B6 vitamini (mg/gün) . . 1,6 . . 2,2
B12 vitamini . . 2,0 . . 2,2

kaynak: diyetinfo.com