Okul fobisini hemen hemen tüm çocuklar yaşamışlardır. Okul fobisinin nedenleri arasında anne faktörü hiç düşünülmemiş olabilir. Belki de çocuğunuzun okul fobisinin nedeni sizsiniz. Yani anneler! Okula yeni başlayan bir çocuk ya da kısa bir tatilden sonra yine okula dönüş sırasında yaşanan korku, endişe zamanla bir fobiye dönüşmektedir. Peki, bu noktada ailelerin alabileceği önlemler neler? Anneler okul fobisinin oluşmasında nasıl bir rol oynuyor. 

Özel Meltem Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uzman Psikolog Sümeyye Arslan çocuklarda gelişen okul korkusu ve okul fobisi nedenleri ve alınacak önlemler hakkında önemli bilgiler verdi.  

Okul korkusunun, okul fobisine dönüştüğünü nasıl anlarız?

Okula yeni başlayan çocuklarda okul korkusunun olması çeşitli kaygı ve endişelerin yer almasını uzmanlar doğal ve normal olarak karşılamaktadır. Yapılan bir araştırma sonucunda okula yeni başlayan çocuklar haftanın ilk gününden itibaren duydukları korkunun hafta sonuna doğru azaldığını hafta sonu kaygıların ortadan kalktığını, hafta başı itibari ile de yeniden dirildiği tespit edilmiştir. 

Bu araştırmanın neticesinde çocukların belli zamanlarda endişe ve kaygıları olması durumu okul fobisi olarak değerlendirilmez. Eğer okula giden çocuk, korku, endişe ve gerilim yaşıyor artık okulu hayatından çıkartacak derecede bahanelere sığınıyorsa işte bu noktada okul korkusunun okul fobisine dönüştüğüne dair tespitlerde bulunabiliriz. Peki, bu okul fobisinin başlıca belirtileri nelerdir? 

Okul fobisi belirtilerini nasıl anlarız? 

Okul fobisi okul korkularının giderek yükselişe geçtiği zamanlardır. Okul fobisi belirtileri arasında sayabileceğimiz somut davranışlar şunlardır;

•    Sıkıntılı ve ağlama eğiliminde bulunma,

•    Sinirli bir tavır, uykusuzluk ve bunula birlikte artan saldırganlık,

•    Sürekli baş ağrısı, mide bulantısı ve masada yemek yememe gibi davranışlar okul fobisinin en belirgin özellikleri arasında yer almaktadır. 

Bu belirtilerin en yaygın olduğu zaman dilimi ise okul saatlerinin yaklaştığı anlar olarak tanımlanabilir. Peki, okula gitmek istememe durumu altında yatan temel nedenlerin neler olduğu konusunda bir fikriniz var mı? Çoğu zaman hiç akla gelemeyen nedenler okul fobisini tetikleyebilmektedir. Bunlardan biri de çok aşırı koruyucu bir anne rolüdür. 

Okul fobisinin oluşmasında asıl neden aşırı koruyucu anne mi?

Okul fobisinin oluşmasında nedenler arasında listenin ilk sırasında anneler gelmektedir. Anneler çocuklarını büyütürken sürekli iç ve dış etkenlere karşı çocuklarını korurlar. Ancak bu koruma ve özenli yaklaşım bir süre sonra annenin sakındığı faktörlerden çocuğun etkilenmesi ve bunu hayatına entegre etmesini sağlamaktadır. 

Böylece çocuğunu gözünden sakınan anne modeli, çocuğunu sürekli yanında görmek, göz önünde bulundurmak istemektedir. Bu durum çocuğun yalnız kalması ve kendi ruh dünyasını kurmasında birer engel olarak görülmektedir. Annenin tutucu ve aşırı koruyucu olması her alanda kanat germesi ilk etapta çocukların korkularla baş başa kalmalarına neden olabilmektedir.

Bu nedenle annelerin bu konuda duyarlı olmaları gerekmektedir. Okul fobisinin oluşmasında bir diğer etken ise ev ortamından kreş ve yuvalara, oradan da okula taşınan çocukların yeni hayatlardır. 

Çocukların evden atılma korkusu!

Çoğu anne ve baba bilmez ama çocukların ilk defa yuva ve kreşe götürülmesi onların evden uzaklaşmalarının ilk adımlarıdır. Birçok çocuk bu yaşlarda evinden koptuğunu hisseder. Evin sıcak ortamına karşın kreş ve yuvalar oldukça soğuk ve itici gelmektedir. Çocukların bilinçaltında genellikle evden atılma korkusu oluşmaktadır. 

Anne ve babaların çocuğu büyütürken, özellikle de beslenme ve uyumama durumlarında; seni kediye veririm, seni canavara atarım, sokağa ya da çöplüğe atarım şeklinde sarf edilen sözler de çocuklarda ilerleyen zaman sürecinde korku ve korkuların fobilere dönüşmesine yol açmaktadır. Peki, bu noktada nasıl önlemler alınmalıdır?

Çocuğunuzun okul fobisi olması durumunda neler yapılmalıdır? 

Çocuğunuzda okul fobisinin oluşması dünyanın sonu değildir. Bu durumda çocuğunuza kızmak ya da öfkelenmek doğru değildir. Okul fobisine karşın en etkili yöntem, çocuğunuza değer vermek, güvenmek, onu dinlemek, suçlamamak, her şeyin sadece bir süreç olduğunu anlatmak okul fobisinin giderek azalması yönünde atabileceğiniz en net adımlardır. 

Okul fobisi olan çocukların ailelerine tavsiyeler

Okul fobisinin oluşmasında etkili olan yöntemlerden biri de okula gidecek çocuğun hiçbir hazırlık aşaması içinde olmaması durumudur. Yani, okula gidecek çocuklar için ilk önce evde bir heyecan yaratılmalı. Alışverişin kendisi için yapıldığını bilmesi çocuğa özgüven kazandırmaktadır. 
•    Evde alınan okul kıyafetlerinin denenmesi, defter ve kırtasiye malzemelerinin beraber seçilmesi ve birlikte hazırlanması okul fobisini ciddi anlamda etkilemektedir. 
•    Okula götürülen çocuk için 2 günden fazla kapı önünde okul bahçesinin önünden beklenmemelidir. 
•    Çocuğu okula bırakacak anne ya da baba okul saatlerinin hassasiyetine dikkat etmelidir. Tam zamanında okula gelip ve tam vaktinde eve döneceğini bilen çocuklarda fobi oluşamamaktadır. 
•    Ailelerin düştüğü en büyük hatalardan biri de çocuğu okula bırakırken uzun uzadıya geçen vedalaşmalar ve sarılmalardır. Bunu asla yapmamamız gerekmektedir. Rutin bir şekilde güler yüz ve çocuğun okula gitmesinin görev ve sorumluluğunun hatırlatılması bu noktada oldukça önemlidir. 
•    Ailedeki bireylerin okul vaktinde, eğlence, düğün, akşam organizasyonları, kadınların yaptığı gün şeklinde aktiviteler çocuklar üzerinde olumsuz durumlar doğurmaktadır. Bu nedenle okula giden çocuk evdeki bireylerin eğlenceye kendisinin ise gereksiz bir yere gidiyorum şeklinde aklında kodlamasına neden olmaktadır.