Katarakt göz bebeğinin arkasındaki doğal merceğin (Lens) görmeyi düşürecek derecede şeffaflığını kaybederek bulanıklaşmasıdır.

Kataraktın Sebepleri

Kataraktın en önemli nedeni yaşlanmadır. Sıklıkla, 60 yaştan sonra görülse de yeni doğan bebeklerden orta yaşlı insanlara kadar her yaşta katarakta rastlanabilir.

Katarakt daha nadiren; göze darbe alınması, şeker hastalığı, iltahabi göz hastalıkları veya çeşitli ilaçların kullanımına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.

Kataraktın belirtileri

Bulanık görme, çift görme, bir perdenin arkasından bakar gibi görme kataraktın en sık belirtileridir. Geceleri zor görme , parlak ışıkların dağılması, araba kullanırken zorlanma, renkleri seçmekte zorlanma, sık değişen gözlük numaraları gibi yakınmalarda katarakt akla gelmelidir.

Bu belirtiler başka bir hastalığa ait olabilir. Katarakt az olduğu zaman görmede herhangi bir farklılık hissedilmeyebilir. Katarakt genelde yavaş ilerler. İlerledikçe berrak görme kaybolmaya başlar. Bazı katarakt hastaları, katarakt zamanla ilerlerken yakını daha iyi görmeye başlarlar. Bu durum geçicidir, katarakt geliştikçe görüş tekrar bozulmaya başlar.

Kataraktın tedavisi ne zaman yapılır?

Ameliyatın ne zaman yapılacağı kararı, görme keskinliğinin seviyesinden çok, kataraktın hastanın hayatını etkileme düzeyine göre verilir. Görme bulanıklığı hastanın günlük işlerini aksatacak seviyede (okuma güçlüğü, televizyon izleme güçlüğü, araba kullanmada zorluk) ise ameliyat kararı hastanın ihtiyaçlarına göre uzman hekimler tarafından belirlenir. Bazı hastalar kataraktları çok erken dönemde olsa bile, günlük hayatta çok fazla rahatsız olmaktadırlar. Bu tip kataraktlarda görme düzeyi çok etkileniyorsa, erken dönemde katarakt operasyonu önerilmektedir mercek yumuşakken uygulandığı için çok daha da avantajlıdır.

Katarakt'ta erken tedavi önemli midir?

Katarakt belli bir evreye ulaştığında ve hastanın görmesini rahatsız edici düzeyde engellediği zaman ameliyat edilmelidir. Bazen şeker hastaları gibi göz dibinin net olarak izlenmesi gerektiği durumlarda, bazen de göz tansiyonu ile birlikte Katarakt'ın olduğu durumlarda ameliyata daha erken evrelerde karar verilebilir.

Çok beklemiş olan, geç kalmış katarakt olgularında kataraktlı lens çok sertleşir ve operasyon biraz daha uzun sürebilir. Katarakt çok ilerlediği zaman gözde kalıcı hasar meydana gelme ihtimali vardır ki bunlar arasında glokom, lensin göziçine düşmesi ya da yer değiştirmesi, üveit gibi hastalıklar yer almaktadır. Bu durumda hastanın yakınması olmasa da ameliyat şarttır. Artık bu dönemde katarakt ameliyatı uygulanmasında görme artışı ile birlikte esas hedef, gözün fazla kalıcı zarar görmesini engellemektir.

Kataraktın tedavisi nasıl yapılır?

Kataraktın ilaçla tedavisi olmadığı için çözüm yöntemi cerrahidir. Ameliyatta saydamlığını kaybeden saydamlığını yitirmiş mercek alınarak hastanın tekrar iyi görmesi sağlanır.

Kataraktın tek tedavi yöntemi ameliyattır. Ancak ne zaman ameliyat gereklidir sorusunun cevabı ameliyatta kullanılan tekniğe de bağlıdır. Hastanemizde dünyada geliştirilen son yöntem olan FAKO (Fakoemülsifikasyon) tekniği ile katarakt ameliyatları yapılmaktadır. Bu yöntemde ameliyat için kataraktın olgunlaşmasını beklemeye gerek olmadığından hasta uzun bir müddet az görerek yasamak zorunda değildir.

Fako ameliyatı ne demektir?

Fako ameliyatı, ameliyat özel bir cihaz yardımı ile yapılmaktadır. Göze küçük bir tünel açılarak, işitme sınırının ötesinde ses dalgaları (ultrasonic) oluşturan cihazın ucu göz içine sokulur. Katarakt'lı mercek yerinde, parçalanarak emilir. Çıkarılan merceğin yerine, görme fonksiyonunu yerine getirecek kalıcı suni bir mercek (göz içi lensi) yerleştirilir. Ameliyat yaklaşık 15-20 dakika sürer.

Eski yönteme göre getirisi hızlı ve daha güvenli iyileşme olanağı sunmasıdır.

Ameliyatın başarı oranı

Katarakt ameliyatları büyük bir güvenle uygulanabilir. Genelde görmede artış olur ve ameliyat öncesi yapamadığınız pek çok şeyi yapabilir hale gelirsiniz. Ancak, her tıbbi tedavide olduğu gibi katarakt ameliyatında da bazı istenmeyen durumlarla karşılaşılabilir. Olabilecek istenmeyen durumlar; kanama, enfeksiyon, glokom, korneada bulanıklaşma, retina merkezinde şişme, retinada yırtık, görme keskinliğinde düşüş  ve çok az bir ihtimalle göz kaybı olabilir. Bu durumlarla oldukça nadir karşılaşılmaktadır.

Katarakt ameliyatı başarıyla uygulandıktan sonra görüşün artmaması gözün başka hastalıklarından kaynaklanabilir. Bu hastalıklardan bir tanesi makula dejenerasyonu (görme merkezindeki bozukluk) ?dur. Katarakt operasyonu öncesinde, katarakttan dolayı makula yeterince görülemeyebilir ve tanısı önceden konulamayabilir.

Katarakt ameliyatı öncesinde mevcut olan bazı hastalıklar (glokom ve diyabet gibi) ameliyat sonrasında görmeyi sınırlayabilir. Ameliyat sonrasında ancak belli bir sınır değere kadar görme artabilir. Şunu unutmamak gerekir ki katarakt, başarı oranı çok yüksek bir ameliyattır.

Ameliyat gerçekleştikten sonra gözlük ihtiyacı hissetmeniz mümkündür. Çünkü Katarakt ameliyatından sonra, ışık saydam tabakadan (kornea) geçtikten sonra suni mercekten geçerek ağ tabakaya (retinaya) ulaşır. İyi bir görme için ışığın ağ tabakaya odaklanması gerekir eğer gözünüz bunu yapamıyorsa gözlüğe ihtiyaç duyabilirsiniz.

Genç lensler yakına bakarken şekil değiştirirken gözünüze yerleştirilen lens bunu yapamaz. Uzaktaki cisimleri görmede keskinlik olurken yakını görmede gözlüğe ihtiyaç duyabilirsiniz.

İyileşme

Hastanemizde uygulanan Fako yöntemiyle katarakt hastalarımızın iyleşme süreleri çok kısalmıştır. Hastalarımızın büyük çoğunluğu, ameliyatın hemen ertesinde görmelerinde artış fark etmekte nihayi görüşe ise, eski yöntemelerden çok daha kısa sürede ulaşılmaktadır.

Göz içi merceklerin önemi

Göz içine konulan merceğin kalitesi ve cinsi hastaların ameliyat sonrası göz sağlıklarını ve görme niceliklerini belirlerleyen önemli bir etkendir. Katarakt ameliyatlarında göz içine yerleştirilen lensin ultraviyolenin zararlı ışınlarından koruyan özellikle olanları da kullanılmalıdır.

Hastalatımızın her mesafede (yakın,orta, uzak) rahat görmesini sağlayan çok odaklı (multifokal) özellikteki göz içi lensi, hastalarımız arzu ederse ameliyat sırasında göz içine yerleştirilebilir. Bu sayede hastalarımızın yakın gözlük sorunu giderilebilir.

Katarakt ameliyatı olduktan sonra gözlük kullanmam gerekir mi?

Hastanemizde katarakt ameliyatından önce, çok hassas ölçümler yapılarak hastalarımızın ameliyat öncesinde var olan gözlük gereksinimlerinin ortadan aldırılması hedeflenir. Gözün ameliyat öncesi durumuna göre kimi hastalarımızda gözlük gereksinimi olabilmektedir. Dileyen hastalarımızçok odaklı merceklerle (yakın orta uzak) yakın gözlük gereksinimi dahi ortadan kaldırılabilmektedir.

Katarakt geri gelir mi?

Katarakt geri gelmez ancak katarakt'ı çevreleyen ve suni merceğin içine yerleştirildiği saydam torba (kese) bazen kalınlaşabilir.

Böyle bir durum geliştiğinde hasta Katarakt ameliyatı öncesine benzer dumanlı, perdeli görmeden yakınabilir. Bunun tedavisi çok kolay bir şekilde YAG lazer denen kısa bir işlemle ayaktan gerçekleştirilir. Hastalarımız katarakt ameliyatı sonrası kavuştuğu berrak görmeyi yeniden elde eder.