Sosyal yaşam ve iş hayatını, aynı anda sürdürebilmek için insanlarla etkili iletişim kurmanın yanı sıra çeşitli alanlarda efor harcamanız gerekmektedir. Hayatın getirdiği günlük telaşların içinde çoğu insan; sosyalleşebilmek, arkadaş ortamlarında etkin olmak, iş toplantılarında bulunmak, yeni projelere dahil olmak, kendi fikirlerini çeşitli topluluklara sunmak gibi durumları gerçekleştiriyor. Sosyal fobisi olan insanlar bu gibi durumlarla karşılaştıklarında karamsarlığa kapılıp işin içinden çıkamıyor. Özel Meltem Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uzm. Psk. Sümeyye Arslan, sosyal fobiyle başa çıkma konusundaki fikirlerini bizimle paylaştı.

Kişinin dış görünümüyle ilgili kaygıları sosyal fobiyi ilerletiyor

Sosyal fobiyi, yanlış yapma, insanlar içinde küçük düşme, toplularda rezil olma, utanma, reddedilme kaygısı nedeniyle bazı toplum içinde gerçekleşen kişinin performansının etkin olduğu durumlarda yaşadığı sosyal kaygı bozukluğu olarak tanımlayabiliriz. Günlük hayatta sosyal fobi sorunu yaşayan kişi; kendi dış görünüşünün veya sunumunun etrafındaki insanların beğenmeyeceğini, insanların içinde rezil olup aşağılanacağını düşünmektedir. Sosyal fobi yaşayan insanda bu gibi düşüncelerin sosyal kaygıyı arttırması sonucunda, sempatik sinir sistemi etkin hale geçerek, kaygının vücutta ortaya çıkardığı bedensel etkiler görülecektir.

Toplum içinde bulunmak kabusa dönüşüyor

Sosyal fobi hastalığına sahip olan bireyler için yeni insanlarla tanışmak, önemli olarak gördüğü insanlarla diyalog kurma, toplum içerisinde sunum yapma gibi durumlar tehdit olarak algılanmaktadır. Toplum içerisinde adının söylenmesi, konuşması için söz hakkı verilmesi, düşüncelerinin sorulması, telefonla görüşme yapması ve sözlü mülakatlara katılmak kişinin korku dolu dakikalar yaşamasına neden olabilir. Bütün bunların yanı sıra kalabalık bir ortamda yemek yemek, bir aktivite yaparken başkaları tarafından izlenmek, iş toplantıları, düğün gibi kalabalık insan topluluklarının olduğu ortamlara dahil olmak ve ortak tuvaletleri kullanmak gibi durumlar sosyal fobi hastaları için tehdit olarak algılanmaktadır.

Sosyal fobi vücut sağlığını da oldukça kötü etkilemekte

Sosyal fobi hastalığı olan bireylerde kalp atışı sorunu, nefes alış verişinde ani hızlanma, ağız kuruluğu, ses titremesi, aniden ateş basması, yüzde kızarma, vücudun terlemesi gibi birçok sosyal kaygı belirtileri görülmektedir. Birey, saymış olduğumuz belirtilerin insanlar tarafından fark edilebileceğini, kendisinin toplum içinde aşağılanıp küçük düşürüleceğini ve utanacağını düşünerek daha fazla kaygı duyar. Bu kaygı arttığı için daha çok korkar ve bu durum bir kısırdöngü oluşturur. Bunun sonucunda, kendince tehdit anlamına gelen bu durumlardan hayatını uzaklaştırmaya ve kendi dünyasında yaşamaya çalışır.

Çocuğunuz sınıfta arka sıralarda oturmak için ısrar ediyorsa…

Sosyal fobi, genellikle bireylerin çocukluk yaşlarından itibaren karşılarına tehdit unsuru olarak çıkmaktadır. Bu durumla başa çıkabilmek için, sosyal fobi hastaları bazı yöntemlere başvurmaktadır. Sınıf içerisinde kendisine soru sorulmadığı sürece cevap vermemeye, dikkat çekmemek için en arka sıraya oturmaya çalışmak geliştirdikleri yöntemlerden bazılarıdır. Daha önce bulunmadığı ortamlarda sosyal kaygısı arttığı için, genellikle yalnız veya tanıdığı kişilerle aktivite yapmaktadırlar. Gerçekten başarılı olduğu projeleri, kaygısı olduğu için öğretmenlerine ve arkadaşların sunmaktan çekinir.

Sosyal fobi doğru bir yaşam planıyla kolayca tedavi edilebilir

İnsanın yaşamı boyunca bulunduğu tehdit anında yaşadığı bedensel belirtilerin, karakterin bir parçası olduğu, kişinin ne yaparsa yapsın bu durumun değişmeyeceği düşünülerek genellikle bir uzmandan yardım alınmamaktadır. Günlük hayatta büyük bir sorun olarak karşımıza çıkmasına rağmen, sosyal fobi uzman doktorlar tarafından bazen psikoterapiler yardımıyla gerektiği zamanlarda da ilaç tedavileriyle iyileştirilebilir bir hastalıktır.

Daha enerjik bir yaşam ve rahatlama teknikleri sosyal fobiyi azaltabilir

• Kişi kendinde sosyal fobi belirtilerini fark ettiğinde hemen bir uzmana başvurmalıdır. Çünkü sosyal fobi doğru yöntemlerle kolayca iyileştirilebilen bir hastalıktır.
• Doktorlar tarafından yapılan terapilerde, kişinin sosyal fobisiyle ilgili bilgi alınırken, hastanın duygularını çözmesine ve bunlarla baş edebilmesine oldukça yardımcı olacaktır.
• Kişinin çalışma ortamında kaygı oluşturan durumları tespit etmesi ve yaşadığı kaygının farkında olması önemlidir. Kişiler bu kaygıları tanımlarken onları değiştirmeye yönelik önemli bir ilerleme kat etmiş olacaklardır.
• Sosyal ortamlardan uzaklaşma, sorunun daha çok büyümesine yol açacağı için kişi kendince bir liste yapıp en kolaylarından başlayarak sosyal ortamlara girmeye çalışması gerekmektedir.
• Sosyal fobi yaşayan birey kendi ruh sağlığı ve fiziksel stresle daha kolay baş edebilmek için mutlaka fiziksel aktivitelerde bulunmalı bunu yaparken aynı zamanda düzenli olarak spor yapmalıdır.
• Sosyal fobiyi yenmekte nefes egzersizleri, çeşitli gevşeme hareketleri, yoga gibi aktiviteleri uygulamak sürece oldukça katkı sağlayacaktır.
• Çay, kahve gibi hastaları uyarabilecek maddelerin fazla tüketilmemesi gerekmemektedir.
• Hatalar tarafından bağımlılığa yol açabilecek alkollü içeceklerden ya da doktora danışmadan kullanılan sakinleştirici gibi ilaçlardan kaçınılmalıdır.