Bebekler doğduklarında ciltleri daha narin ve cilt derisi daha yumuşak olduğundan dolayı bakım yaparken daha çok itina göstermek gerekir. Bebeğin bakımında kullanılacak malzemelerden, göbek bakımına, evdeki hijyen koşullarından bebeğin pişik olmamasına kadar bir çok konuda ebeveynler; doktorlarının verdiği tavsiye ve ikazlara uymak durumundadırlar. Meltem Hastanesi doktorlarından Uzm. Dr. Hilda Keykubad yeni doğan bebeklerin cilt bakımı konusunda bize tavsiyelerde bulunmaktadır.

Bebeklerin dolaşım sistemleri tam anlamı ile gelişimini tamamlamamıştır. Bu nedenle bebeklerin ciltlerinde daha çok kızarıklık gözlemlenebilmektedir. Bunun yanı sıra bebek doğum esnasında doğum kanalından geçerken ortamda oluşan basınç nedeni ile doğumdan sonra cildinde morarmalar ve ya kızarıklıklar olabilmektedir. Bu kızarık ve morluklar çoğunlukla yedi gün içerisinde geçmektedir. Uzayan durumlarda ve ya daha kötüye gitmesi durumunda mutlaka bir uzman doktora bilgi verilmesi ve tetkik edilmesi gerekmektedir. Yeni doğan bebeklerde cilt yapısının ince olmasından dolayı daha çok ısı ve sıvı kaybı gözlemlenmektedir. Bu sıvı kaybı deri yoluyla gerçekleşmektedir. Bu tür sıvı kayıpları bebeğin cilt yapısının yanı sıra; ortamın sıcaklığı ve bebeğe giydirilen kıyafetler ile de doğru orantılıdır. Bebekler bir kaç kat giydirilmemeli ortam ısısı göz önünde bulundurularak kıyafet seçimi yapılmalıdır. Bebeğin içerisinde olduğu mekan bebek normal düzeyde giyinmiş iken 22 ile 24 derece aralığında olması gerekmektedir.

Bebekler anne karnında uzun uzun süre sıvı içerisinde kalmaktadır. Bu süreçten sonra doğum olayı gerçekleştiğinde normal hava ile karşılaşmakta ve bu ortama ayak uydurmaları en az üç hafta süreyi bulmaktadır. Bu nedenlerden dolayı doğumdan sonra iki üç haftalık bir süreçte bebeğin cildinde kabuklanmalar, soyulmalar yaşanabilir. Bu soyulmalar ve ciltteki kabuklanma azalmıyor, hatta gün geçtikçe artıyor ise incelenmesi gereken bir durum olabileceği için mutlak suretle bir doktora danışmak gerekmektedir. Eğer bu şekilde bir durum yok ise normal süreçte anne ve babaların yapması gereken bebeğin cildindeki nem dengesini sağlamak ve rutin temizliğini titizlikle yapmaktır. Bebek ciltleri biz yetişkinlerin ciltlerine göre daha ince ve daha kurudur. Bu yüzden bebekler; özellikle de erken doğan bebeklerde direnç daha düşük olduğu için enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdır. Bu yüzden bebeklerin ciltlerini daha çok nemlendirmek gerekmektedir. Bu nem dengesini sağlamak için nemlendirici bebek kremleri, nemlendirici bebek yağları ve vazelin gibi su içerikli kremler kullanılabilir. Normalde kullandığımız kremler, ve yağlı merhemler bebek cildinin gözeneklerini tıkadığı için terlemeyi önler. Terleme olmayınca da ciltte isilik gibi reaksiyonlar görülmeye başlayacaktır. Bebeğin cildinde kullanılacak materyallere çok dikkat edilmelidir. Bebek cildinin emiciliği daha yüksek olduğundan özellikle kimyasal içeren bakım ürünlerinden kaçınmak gerekmektedir. Bebeklere kıyafet seçilirken özellikle sert kıyafetlerden kaçınılmalı bebek cildi göz önünde tutularak pamuklu kıyafetler seçilmelidir. Bu kıyafetleri de yıkarken seçilecek deterjan, yumuşatıcı gibi malzemelere de azami oranda dikkat edilmedir. Özellikle bebek kıyafetleri temizliği için; kimyasal zararlılar içermeyen deterjanlar ve ya en güvenlisi sabun tozu kullanılmaktadır. Kıyafetler temizlendikten sonra mutlaka bol su ile durulanmalı ve ütülenmesi konusuna önem gösterilmelidir.

Göbek bağının daha kısa sürede düşmesini sağlamak için göbek çevresinin kuru kalmasını sağlamak gerekir. Göbek kordonunun sıvı ile temas etmesi durumunda kordonun düşmesi gecikebilir, hatta enfeksiyon oluşmasına da neden olabilir. Bu nedenle bebeklerde doğumdan sonra göbek bağı düşene kadar banyo yaptırılmaması gerekmektedir. Bu zamana kadar bebek cildi ılık su ile ıslatılmış özel bebek pamukları ve ya pamuklu bezler ile temizlenebilir. Bebeğin göbek kısmı temiz ve kuru kalması sağlandığında ortalama bir iki hafta içerisinde kendiliğinden düşecektir. Göbek bağında herhangi bir sızıntı, akıntı durumu var ise bu bölge; %70 oranında alkol içeren hazır solüsyonlar kullanılarak temiz bir gazlı bez yardımı ile dikkatlice ve baskı yapmadan temizlenebilir. Bu bakıma göbek düştükten sonra birkaç gün daha devam edilmelidir.

Doğumdan sonra bebeklerde görülen en büyük problemlerden biri de gaz rahatsızlığıdır.Banyo yaptırmak özellikle gazlı ve huzurlu olmayan bebeklerin uyumasını kolaylaştırmaya yardımcı olacaktır. Bazı bebekler suyu severler. Eğer bebek yıkanmayı seviyor ve huzursuz olmuyorsa ortam ısısı göz önünde bulundurulup özellikle sıcak aylarda her gün dahi banyo yaptırılabilir. Kış aylarında ve ya soğuk ortamlarda ise bu banyo sayısı ortalama haftada iki kerelere düşürülmelidir. Bebek cildinin kurumamasına da özen gösterilmelidir. Özellikle banyoda kullanılan şampuanlara ve sabunlara dikkat edilmeli fazla kullanımdan kaçınılmalı dır. Hatta bazı durumlarda sadece su ile yıkamak gerekmektedir. Bebeklerde sabun ve şampuan kullanımına çok dikkat edilmelidir. Uzun süre kullanımından kaçınılmalıdır. Zaten ince olan bebek cildinin daha da incelmesine ve tahrişlere neden olabilir. Bebek vücudu ve saçları yıkanırken ph sıfır koruyucu ve boya içermeyen özel bebek sabunları, şampuanları kullanılmalıdır. Bunlar uygulanırken direk cilde uygulanmaktan kaçınılmalı, elde ovalanarak ve ya lif yardımı ile bebek cildine uygulama yapılmalıdır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da durulma işlemdir. Bebek banyodan sonra mutlaka bol su ile iyice durulanmalıdır. Özellikle pişik ve ya tahriş olmaması açısından kurulama işlemi de çok önemlidir. Bebeğin vücudundaki kıvrımlar, başının ve kollarının altı kuru ve yumuşak bir havlu yardımı ile ve yumuşak hareketler ile dikkatlice kurulanır. Banyo sonrasında ise ciltteki nem dengesini sağlamak ve cilt kurumasını önlemek için özel bebek yağları ve yumuşatıcılar kullanılabilir.

Bebeklerde Konak Problemi

Konak kafa derisi yağlı olan bebeklerde görülen sarımsı renkte kabuksu durumdur. Yeni doğan bebeklerde en çok görülen cilt problemlerindendir. Bu durum bebeğin hijyensiz olduğu anlamına gelmez ve başka kızarıklıklar yok ise korkulacak bir durum değildir. Konak olan bebeklerde bu bölge bebek yağı kullanılarak nemli tutulmalıdır. Bu kabuklar kaldırılmaya çalışılmamalıdır. Tarak veya başka şekillerde bu kabukları kazımaya yeltenmek bebek için ağrı yaratabilir. Bu kabukların daha hızlı dökülmesi için bebek banyo yapılamadan önce konak olan bölgelere nazik bir şekilde masaj yapılabilir. Bir süre sonra kendiliğinden yok olacaktır.

Bebeklerde Pişik Durumunda Bakım

Bebek bakımında özel olarak üretilen ıslak mendiller bir çok konuda çok büyük kolaylık sağlamaktadırlar. Fakat bazı durumlarda cildi aşındırıp tahrişe yol açabilmektedirler. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için en çok bilinen ve en güvenli yöntem doğal su ve pamuklu yumuşak bir bez yardımı ile yapılan temizliktir. Özellikle bebeğin altını alırken ıslak mendil yerine pamuklu bezler tercih edilmelidir. Saf suyun çok bulunmadığı yerlerde emin olunan ıslak mendiller kullanılabilmektedir. Özellikle kız bebeklerde alt alırken önden arkaya doğru alınmasına dikkat edilmelidir. Bu sayede dışkının idrar kanalı ile teması engellenmiş olunur ve mikrop kapması engellenir.
Eğer bebekte pişik ve ya pişik öncesi kızarıklıklar var ise alt değişimi daha sık yapılmalıdır. Ve bu bebeklerin altlarını değiştirirken mümkün olduğu kadar ıslak mendil kullanımından kaçınılmalıdır. Alt değişimleri geciktirilmeden yapılmalı, emici ve yumuşak bebek bezleri tercih edilmelidir. Bez bağlama şekli de çok önemlidir. özellikle çok sıkı bağlanan bezler ve çok uzun süre bebeğin üzerinde bekletilen bezler de pişik oluşumuna ortam sağlamaktadır. Eski zamanlarda pişikten kurtulmak için pudra kullanılırdı. Pudra bakteri ve mantarların üremesine ortam sağlayacağı için zamanımızda kullanılması tavsiye edilmemektedir. Bunun yerine çinko çinko oksitli pişik preparatları tercih ediliyor. Uzun süren ve ilerleyen pişik durumlarında mantar oluşumuna ortam sağlanacağı için mutlaka bir doktordan yardım almak gerekmektedir. Mantar oluşumu yaşanan pişik durumlarında mantar bölgeyi kaplar ve bunun tedavisinde pişik kremleri de fayda göstermeyecek hale gelebilir.

Bebeklerde El ve Tırnak Bakımı

Cildinde kızarmalar ve herhangi bir sorun olan bebeklerin tırnakları her zaman kısa tutulmalıdır. Yeni doğan bebeklerde kaşınmayı engellemek için eldiven kullanımına dikkat edilebilir. Bebeklerde tırnak dokusu ilk aylarda daha yumuşak haldedir. Bu da beraberinde tırnaklarda kırılmalar meydana getirebilir. Kırılan tırnaklar bebeğin kendini çizmesine ve yüzünde tahrişler oluşmasına neden olabilir. Özellikle hareketi bebeklerde tırnakları kesmek anne babaları zor duruma sokabilir. Bu durumlarda bebek uykudayken bebekler için özel olarak imal edilmiş tırnak makasları ile tırnak kesimi yapılır ve yine bebeklere özel törpülerle törpülenir. 

Zararlı Güneş Işınlarından Korunma

Bebek cildi hassas olduğundan güneş ile direk teması tavsiye edilmemektedir. Bunun için koruyucu önlemler alınmalıdır. Özellikle şapka, bebek arabası güneşliği gibi aksesuarlar kullanılarak bebek güneş ışınlarından korunmuş olur. Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de güneş koruyucu krem ve losyonlar kullanılabilir. Ama burada dikkat edilecek husus seçilen güneş kremlerinin boyasız, parfümsüz, alerjik madde içermeyen, bebekler için özel üretilmiş ürünler olmasıdır. 

Egzama Rahatsızlığı Bulanan Bebeklerde Alınabilecek Önlemler

Deri rahatsızlıklarının bir çeşidi olan egzama bebeklerin yüz kısmında boyun ve ense kısmında hatta vücudunun kıvrım noktalarında görülen, kızarıklıkların ve döküntülerin oluşturduğu kaşıntılı bir hastalıktır. Bebeklerde egzama daha çok erken aylarda katı gıdalara geçiş yapan bebeklerde gözlemlenebilmektedir. Özellikle yumurta, inek sütü, buğday ve bazı deterjanlar bebeklerde egzama görülmesini arttıran maddelerdir. 

Kaşıntılı Durumlarda Alınabilecek Önlemler

•    Bebeğinizde kaşınma olduğunu gözlemlediyseniz kafa derisi, yüzü, saç dipleri, eklemleri, kasık bölgesi ve eklem bölgesini gözle kontrol edin
•    Bebeğin tırnak bakımına özen gösterin. Uzamışsa tırnaklarını kesin ve mümkün olduğunca eldiven giymesini sağlayın.
•    Emzirme çok önemlidir. Eğer bebeğiniz emmeyi bırakma aşamasında ise devam etmeye zorlayın. Siz memeden ayırmak istiyorsanız da bu süreci uzatın.
•    Vücut temizliğine özen gösterin. Bebeğinizi sık aralıklarla yıkayın.
•    Cildi rahatlatacak bitkisel yağlar ile banyo işini daha konforlu hale getirin. Özellikle badem yağı bebek cildini rahatlatma konusunda tavsiye edilebilir. 
•    Bebeğinizin altını alırken mümkün olduğu kadar saf su kullanmaya gayret gösterin.