Yunancada podos kelimesi dilimizde ayak anlamına gelir logos ise çalışma anlamına gelir. Bu iki kelimeyi bir araya getirdiğimizde ayaklar hakkında çalışma anlamına gelecek pedoloji terimi oluşur. Bu alanın tarihi sanılanın aksine binlerce yıl öncesine kadar dayanır. Ayak rahatsızlıklarını (nasırlar, mantar enfeksiyonları gibi) tedavi etmeyi amaçlayan hizmetler eski Mısır ve Roma’da mevcuttu. Günümüze yaklaştığımızda 19. Yüzyılın sonunda ilk pedoloji derneği Amerika Birleşik Devletleri tarafından tanındı ve pedoloji için çok büyük bir adım atılmış oldu. Günümüzde de podoloji ciddi bir hızla gelişimine devam etmektedir. Ayak sağlığının önemini insanların kavramasıyla beraber pedikür gibi kozmetik tedavilerin değil de profesyonel podoloji kliniklerinde uzmanlaşmış tedaviye olan ilgi artmıştır. Podoloji ayağın sadece cildiye sorunları ile ilgilenmez aynı zamanda osteoloji, ortopedi, miyoloji, fleboloji, anjiyoloji, nöroloji ve lenfoloji gibi alanlarla da ilgilenir. Görüldüğü gibi ayak sağlığı birçok alanı ilgilendirdiği için pedologlar; dermatolog ve flebolog gibi uzmanlarla birlikte çalışmaktadır.
Ayak Sağlığı Neden Bu Kadar Önemli?
Ortalama bir insan günde ortalama 5.000 – 10.000 arası adım atar bu da ortalama bir insan ömründe 250 milyon adım atar anlamına geliyor. Vücudun tamamını taşıyan bu yapılar bu yüzden hayat kalitemiz için oldukça önemlidir. Ayakların görevi sadece yürümek değildir. Duruşumuzun dengesi, eklem sağlığımızın korunması ve omurgaya binen yükün azalması için de oldukça önemlidir. Bu sebeple ayağa düşünülenden daha fazla önem verilmelidir ve ağrı benzeri durumlarda podoloğa başvurulmalıdır.
Podolog (Ayak Sağlığı Uzmanı) Nedir?
Türkiye’de podologlar üniversitelerde sağlık bilimlerinde ön lisans eğitimi almış uzmanlardır. Podolog ayak ve ayak bilekleri konusunda uzmanlaşmış bir uzmandır. Ayakları, ayak bileklerini, alt bacakları etkileyen sorunları fiziksel muayene ile incelerler hareket sorunları için belirli testler uygularlar.
Podolog ile Pedikürcü Arasındaki Fark Nedir?
Podologlar podoloji alanında özel eğitim almış uzman kişilerdir. Batık tırnak, nasır, mantar, topuk çatlağı gibi sorunları tıbbi yöntemlerle, medikal cihazlarla tedavi eder ve gerektiği zaman hastayı ortopedi gibi doktorlara yönlendirir. Pedikürcüler insanlara kozmetik ve bakım hizmeti sunar. Oje, tırnak şekillendirme, topuk yumuşatma gibi estetik amaçlı işlemler yapar. Bu sebeple ayak sağlığı için pedikürcüye başvurmak doğru değildir estetik amaç ile başvurmak doğrudur.
Sporcularda Podoloji Önemli Midir?
Sporcularda podoloji oldukça önemlidir çünkü yoğun antrenmanlar yaparlar ve ayaklara ciddi bir yük biner. Koşu, futbol, basketbol gibi sporlarda yanlış basma, nasır, tırnak batması, taban problemleri sık sık görülür. Podolog sporcuların ayak yapısını analiz eder ve doğru tabanlığı önerir ve rutin bakımlarla ayak sağlığının olumsuz etkilenmesini önler.
Çocuklarda Podoloji Önemli Midir?
Çocuklarda ayak gelişimi devam etme aşamasında olduğu için podoloji oldukça önemlidir. Eğer bir basış bozukluğu varsa erkenden teşhis edilmesi gereklidir. Teşhis edilemezse ileride diz, bel ve kalça problemlerine yol açabilir. Podolog çocukların ayak yapısını düzenli aralıklarla kontrol eder ve doğru egzersizlerle gelişiminin düzgün bir şekilde devam etmesini sağlar.
Podolog Hangi Sorunlarla İlgilenir?
Nasır ve Sertleşmiş Deri:
Tanı: Yanlış ayakkabı giymek, ayakta çok fazla beklemek, yürüyüş şekli gibi nedenlerle ayakta sürekli baskı ve sürtünme sonucu vücut korunma amacıyla bölgeyi kalınlaştırır ve nasır oluşturur; bu durum ağrı sonucunda yürümeyi zorlaştırır.
Tedavi: Podolog ise sertleşmiş deriyi özel aletlerle ortadan kaldırır ve tekrar oluşmaması için önerilerde bulunur.
Batık Tırnak (Onikomikoz):
Tanı: Yanlış tırnak bakımı, dar ayakkabı giymek, mantar nedeniyle oluşur ve tırnak yanlış yönde uzar bunun sonucunda parmaklarda ciddi bir ağrı, şişlik görülür.
Tedavi: Podolog ise tırnağın uzaman yönünü değiştirmek amacıyla özel tırnak aparatları, teller kullanır ve cerrahi müdahale olamadan sorunu çözmeye çalışır.
Topuk Çatlakları:
Tanı: Fazla kilo, kuru cilt, aşırı süre ayakta beklemek, yanlış ayakkabı kullanımı gibi durumların sonucunda oluşur ve ağrı olur fazla çatlar ise kanamalar oluşabilir, enfeksiyon olabilir.
Tedavi: Podolog ise kurumuş deriyi özel bakım ve nemlendirici ile yumuşatır, nasır var ise temizler ve iyileşmesine yardımcı olur.
Ayak Mantarları ve Enfeksiyonları:
Tanı: Nemli ve havasız ayakkabılar, bağışıklığın hassas olması, hijyensizlik sonucu ortaya çıkar kaşıntı, kızarıklık ve soyulmaya neden olur.
Tedavi: Podolog ise cildi temizleyip uygun bakım rutini oluşturur ve gerekirse uzman doktora yönlendirir.
Tırnak Mantarı:
Tanı: Ayağın nemli kalması bağışıklığın hassas olması sonucunda tırnakta oluşur bunun sonucunda tırnak sararabilir, kalınlaşabilir, kırılabilir.
Tedavi: Podolog ise tırnağı temizler şeklini düzeltip mantar önleyici bakım rutini oluşturur.
Diyabetik Ayak Bakımı:
Tanı: Şeker hastalığı sonucu ayakta hissizlik, yara oluşma gibi sorunlar olur.
Tedavi: Podolog ise ayakta oluşabilecek yaraları erkenden fark edip hastalanmasını, enfeksiyon kapmasını önlemek için bakım rutini yapar.
Ayak Deformiteleri (Şekil Bozuklukları):
- Düşük (Düz) Taban: Ayağın taban kısmındaki eğimin normalden az olması ve tamamen ayak tabanın yere basması.
- Pes Cavus (Çok Kavisli Ayak): Ayağın taban kısmındaki eğimin normalden fazla olması ve ayağın tam olarak yere basamaması
- Çekiç Parmak: Parmakların normalden fazla bir şekilde dışa doğru bükülmesi.
- Bunyon (Halluks Valgus): Başparmağın medial (iç) tarafa doğru fazla kayması ve eklemde çıkıntı oluşması.
- Metatarsalji: Ayağın üstünde tarak kısmındaki kemiklerde ağrı
- Parmakların Yanlış Dizilimi: Parmakların üst üste binmesi
Ayak Deformiteleri Podologlar Tarafından Nasıl Çözülür?
İlk adım olarak podolog ayaktaki deformiteyi fiziksel muayene, ayak ölçüm cihazlarıyla değerlendirir ve doğru teşhisi koyar. Teşhis sonrasında deformitenin türüne göre farklı tedavi yöntemleri vardır;
Uygun Ayakkabı Seçimi: Deformitenin türüne göre ayağı destekleyen rahat ayakkabılar önerilir. Genelde topuk yüksekliği düşük ve yumuşak, esnek tabanı olan modeller önerilir.
Ortopedik Tabanlık (Ortez) Kullanımı: Özellikle düz taban, yüksek eğimli taban çekiç parmak gibi durumlarda baskı ve basıncı dengelemesi amacıyla ayakkabıya yerleştirilen özel ortopedik tabanlıklar tasarlanır.
Fizik Tedavi ve Egzersizler: Bazı ayak deformitelerinin çözümü için tendon ve kasların esnetilmesi gerekir. Podolog fizyoterapistle birlikte dengeyi arttıran egzersizler önerir bu sayede deformitenin ilerlemesi yavaşlatılır.
Cerrahi Müdahale Gerektiren Podoloji Sorunları Nelerdir?
İleri Derece Batık Tırnaklar: Tırnak kenarının parmağa ciddi bir şekilde gömülmesi ve tekrarlı bir şekilde enfeksiyon yaratması.
Şiddetli Ayak Deformiteleri: Eklem çıkıntılarının ekstra fazla olduğu ciddi ağrılı durumlarda.
Enfekte Olmuş Nasırlar: Derinleşmiş, iltihaplanmış ve dokuda enfeksiyon oluşturan nasırlar; ağrı, kızarıklık, şişlik ve bazen akıntı ile seyreder. İleri vakalarda cerrahi temizleme veya eksizyon (parça çıkarılması) gerekebilir.
Konservatif Tedaviye Yanıt vermeyen Durumlar: Kronik topuk ve palantar fasit gibi durumlar.
Podologların Cerrahi Müdahale Gerektiren Durumlardaki Rolü Nelerdir?
Erken Teşhis ve Yönlendirme: Podologlar muayenelerinde hastanın durumunu değerlendirir ve cerrahi gerektiren ciddi bir durum varsa hastayı erken teşhisle beraber ortopedi, cildiye, genel cerrahi gibi alakalı uzmanlara yönlendirir bu sayede erken teşhisle beraber tedavi daha kolay gerçekleşebilir.
Cerrahi Öncesi Bakım ve Hazırlık: Ameliyat öncesi hastanın ayak bakımını ve enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla yara bakımı yapar.
Cerrahi Sonrası Rehabilitasyon ve Bakım: Ameliyat sonrasında yaranın temizlenmesi, enfeksiyonun kontrol edilmesi, bandajlama gibi önemli bakımları yapar. İyileşme sürecinde hastanın uygun egzersizleri yapmasına yardımcı olur. Doğru ayakkabı seçimi ,hijyen gibi konularda hastayı bilgilendirir.
Özel Meltem Hastanesinde Podoloji Bölümü Var Mı?
Evet, ayak sağlığı muayenesi ve tedavisi alanında uzman podologlarımız tarafından yapılmaktadır. Ayak bakımı ve tedavisi hakkında detaylı bilgi almak için 0212 644 22 00 numaralı telefondan bizlere ulaşabilirsiniz.
