Doğum sonrasında annelere tıbbi yardım eksiksiz verilirken ruhsal sorunları gözardı edilebilmektedir. Doğum yapan kadınlarda annelik hüznü %50-70, doğum sonrası depresyon %10-15 oranında görülür. Annelik Hüznü; Doğum sonrası birkaç gün içinde başlayıp 7-10 gün içinde kendiliğinden düzelir. Bunaltı, sıkıntı, sinirlilik, ağlama, çabuk sinirlenme, unutkanlık ve dikkat dağınıklığı gözlenir. Annelik hüznü kendiliğinden düzelir ve tedaviye gerek yoktur. Fakat doğum sonrası depresyon daha ağır bir tablodur ve çoğu zaman tedavi gerektirir.
Doğum sonrası depresyon, doğumdan sonraki ilk 6 hafta içinde başlar, 1-2 yıl sürebilir.
Doğum sonrası depresyonun belirtileri:
- Aşırı duygusallık (ağlama nöbetleri)
- Aşırı sinirlilik
- Kendini üzgün ve mutsuz hissetme
- Konsantrasyon güçlüğü ve sıkıntılı ruh hali
- Unutkanlık
- Önceden yapmaktan keyif alınan faaliyetlerden artık keyif alamama
- Uyku sorunu (uykusuzluk ya da çok uyuma)
- Aşırı yorgunluk hissi
- Bedensel yakınmalar
- Gelecekten umutsuzluk, karamsar düşünceler
- Bebeğiyle başbaşa kalmaktan korkma
- Bebeği kabullenememe ve bu sebepten dolayı suçluluk hissetme
Doğum sonrası dönemdeki ruhsal sorunlar için risk faktörleri şunlardır:
- Evlilik sorunları, geçmişteki ruhsal sıkıntılar (depresyon, bunaltı, kaygılar), ailede ruhsal hastalık, evli olmama, istenmeyen gebelik, annelik rolüne hazır olmama, ilk gebelik, doğum korkuları, sosyal desteğin olmayışı sayılabilir.
- Doğum sonrası ruhsal sorunlarda hormonal ve psikososyal faktörler birlikte etkilidir. Doğumla birlikte değişen rol tanımları (çift olmaktan anne baba olmaya geçiş) ve bebek bakımının getirdiği stresler ruhsal sorunların ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
- Orta ve ağır şiddette ise mutlaka bir uzman tarafından tedavi edilmelidir. Tekrarlama riski hem sonraki doğumlarda hem de hamilelik dışı dönemlerde yüksektirEğer geçmişte depresyon öyküsü yoksa doğum sonrası depresyon riski %10, depresyon öyküsü varsa %25'tir.
